Onrust op de arbeidsmarkt bij opdrachtgevers en zelfstandigen zonder personeel (zzp-ers)

Als de Belastingdienst meent dat de samenwerking tussen een opdrachtgever en een zzp-er eigenlijk als een ‘werkgever-werknemer’ arbeidsverhouding moet worden beschouwd, loopt de opdrachtgever risico’s op naheffingen van loonbelasting, premies voor de sociale werknemersverzekeringswetten, boeten en pensioenpremies. Ook kan in dat geval dan de wettelijke bescherming van werknemers, zoals ontslagbescherming, met de bijbehorende financiële lasten, zoals een (gebruteerd) bruto salaris, vakantiegeld, vakantiedagen en transitievergoeding bij ontslag, van toepassing zijn. Gelet op deze forse gevolgen en de onduidelijkheid, is de onrust bij opdrachtgever en zzp-ers begrijpelijk. Opdrachtgevers zijn zeer terughoudend geworden om vanaf 1 januari 2025 nog met zzp-ers  samen te werken en dat kan forse gevolgen hebben voor de continuïteit van het werk, met name in de zorg.

Tussentijdse maatregelen kabinet tegen de ontstane onrust

Koeleman voor de Zorg heeft op 17 april 2024 in Nootdorp een bijeenkomst laten verzorgen door Ron van Baarlen, specialist arbeidsrecht, sociale zekerheid en HRM, voor de eerstelijnszorg. In die bijeenkomst is ingegaan in welke situaties opdrachtgevers in de eerstelijnszorg wel of niet met zzp-ers kunnen blijven werken, waaronder het werken met overeenkomsten van opdracht volgens de voorwaarden in door de Belastingdienst goedgekeurde modelovereenkomsten. De adviezen van Ron van Baarlen tijdens die bijeenkomst zijn nog onverminderd actueel. Op 7 september 2024 waren er in de eerstelijnszorg de volgende door de Belastingdienst goedgekeurde modelovereenkomsten aanwezig; voor een huisarts (geldig t/m 30 september 2026), mondzorgpraktijk (geldig t/m 1 januari 2028), tandarts (geldig t/m 30 september 2026), mondhygiënist (geldig t/m 8 maart 2027), en tandprotheticus (geldig t/m 1 juni 2027).

Het kabinet heeft vrijdagavond 6 september 2024 een aantal maatregelen voor de handhaving vanaf 1 januari 2025 aangekondigd om de onrust op de arbeidsmarkt te verminderen:

1. Er worden geen nieuwe modelovereenkomsten door de Belastingdienst goedgekeurd.
   Als opdrachtgevers in de praktijk werken met- en volgens goedgekeurde modelovereenkomsten, zal de Belastingdienst die overeenkomsten eerbiedigen tot en met de einddatum van die goedkeuring;
   
2. Als de Belastingdienst constateert dat een zzp-er eigenlijk als ‘werknemer’ werkt, zullen over perioden vóór 1 januari 2025 geen naheffingen van loonbelasting plaatsvinden, en
   
3. De Belastingdienst zal coulant omgaan met het opleggen van vergrijpboetes (opzet/grove schuld) bij partijen die aantoonbaar kunnen laten zien dat zij aan de slag zijn met het verkleinen van schijnzelfstandigheid binnen hun organisatie. Er kunnen wel verzuimboetes (zonder opzet/grove schuld) worden opgelegd. Het maximum van verzuimboetes van bedraagt € 5.514.

Komende ontwikkelingen

Het voorstaande betreft tussentijdse maatregelen van het kabinet, aangezien op 12 september 2024 in de Tweede Kamer een commissiedebat heeft plaatsgevonden over de handhaving van schijnzelfstandigheid vanaf 1 januari 2025. Daarnaast zijn er (prejudiciële) vragen in behandeling bij de Hoge Raad over de betekenis van zelfstandigheid bij de beoordeling van arbeidsovereenkomsten. Tot slot ligt er sinds 21 juni 2024 een concept wetsvoorstel ‘‘Verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden’ voor advies bij de Raad van State. De onderwerpen zijn dus nog volop in beweging.

Koeleman voor de Zorg volgt de ontwikkelingen dagelijks en overweegt bij nieuwe ontwikkelingen een nieuwe bijeenkomst te organiseren. Mocht u de individuele samenwerking met zzp-ers willen laten toetsen of bijstand wensen bij een controle van de Belastingdienst, dan kunt u contact met ons opnemen.

Lees ook:
Nieuwsbericht Rijksoverheid: https://www.rijksoverheid.nl/actueel/nieuws/2024/09/06/vanaf-1-januari-2025-volledige-handhaving-op-schijnzelfstandigheid
Kamerbrief: https://open.overheid.nl/documenten/35796e5a-c3b1-4d44-8b17-f89a927656a2/file

Vragen of opmerkingen over dit artikel? Neem gerust contact op.

Erwin Kortekaas, Relatiebeheerder